İdea Yayınevi / Modern Tin / Aziz Yardımlı
 
eski anasayfa_
online alış-veriş_
 
 
 
Sofokles: Antigone (Parça)
   

Antigone (İÖ 441)
(Yasaların kaynağı ve yetkesi)

Ödipus’un ölümünden sonra iki oğlu — Polineikes ve Eteokles — Thebes’in tahtı uğruna çatışmaya girerler. Yedi Şampiyonun öncülüğünü yapan Polineikes Argos’tan saldırıya geçer ve Thebes’in Yedi Kapısını döver. Antigone’nin amcası olan Kreon’un desteğinde Eteokles kenti savunur. Kreon için güç istenci tanrıların yasalarının ve yurttaşlarının gereksinimlerinin üzerindedir. Tanrısal ussallığın çiğnenmesinin anlatımı olan Trajedi için ilk koşul hazırdır. Olaylar kaçınılmaz süreçlerini izleyecek, ölümlülere saptanan sınırı aşanlar için kıskanç tanrıların belirlediği yazgı gelişecektir. Önderi kendi yokoluşunun yoluna giren edilgin Toplumun gönenci, giderek varlığı gözdağı altındadır. Büyük bir çarpışmada iki kardeş yüz yüze gelerek birbirlerini öldürürler. Antigone iki kardeşini de yitirmiştir. Argos kuvvetleri geri çekilir. Çarpışmayı izleyen sabah ölüler henüz savaş alanında yatmaktadır. Polineikes ve Eteokles de aralarındadır. Bir kez daha Thebes’in tartışmasız efendisi olan Kreon kendi kentine karşı savaşırken ölen Polineikes’in savaş alanında çürümeye bırakılmasını buyurur. Bu bir Yunanlı için ölümlerin en utanç vericisidir. Kardeşine bağlılık ile Devlete bağlılık arasında karar vermek zorunda kalan Antigone despot Kreon’un buyruğunu çiğnemeyi seçer.

Antigone ve Ysmene
 
 

  Thebes’te Krallık Sarayı önünde. Şafak sökmektedir Antigone yalnız konuşmak için saraydan kızkardeşi İsmene’yi çağırmıştır.
Antigone

Gel İsmene, kardeşim, sevgili kardeşim benim, gel!
Ödipus’un uğradığı o ilençten kurtulmak için yaşadığımız sürece Zeus bizden daha ne ister, bilir misin?

Geriye ne bir üzüntü, ne de bir utanç kaldı duymadığımız,
Peşimizi ne acılar bıraktı, ne de trajedi.

Ve nedir şimdi bu Generalimizin tüm kamuya buyruğu?
Bilmez misin? İşitmedin mi?

Yoksa dostlarımıza yıkım getiren haberler senden gizlendi mi?

İsmene

Tek bir günde iki erkek kardeş alındıktan sonra biz iki kız kardeşin elinden,
Tek bir haber almadım dostlardan, Antigone — ne sevindirici ne de üzücü.

Ve dün gece Argos ordusu kaçıp gittikten sonra,
Bilmez oldum artık bahtım ak mı yoksa kara mı?

Antigone

Düşündüğüm gibi. Buraya bu yüzden çağırdım seni,
Ki sarayın kapıları dışında konuştuklarımızı yalnızca sen işitesin.

İsmene Ne var? Kötü haberler verecek gibi görünüyorsun!
Antigone

Sandığım gibi. Kreon iki onursuzlaştırmak için kardeşimizden birini
Onurlu bir törenle gömüyor yalnızca ötekini.

Etokles’i, diyorlar, ayinler yaparak törelere uygun bir yolda toprağa verirken,
Benzer olarak ölen Polineikes’i ise söylendiğine göre gömmeden bırakacak.

Ne de yasının tutulmasına izin verecek.
Ardından hiç gözyaşı dökülmeden, hiçbir gömüt dikilmeden, kurda kuşa bırakılacak.

Kreon’un haberlerinin anlamı bu senin için ve benim için — evet benim için;
Ve şimdi bilmeyenlere açıkça duyurabilmek için buyruğu, kendisi geliyor buraya.

Sorunu hafife alıp boyuneğmeyen olursa, taşlanarak öldürülecek kent duvarlarının önünde.
Şimdi biliyorsun, ve çok geçmeden tanıtlayacaksın soylu bir kandan gelip gelmediğini.

İsmene Sevgili kardeşim — durum buysa, onu değiştirmek için birşeyler yapabilir miyim?
Antigone Yapabilirsin. Tehlikeyi ve çileyi paylaşmak ister misin?
İsmene Tehlike mi? Ne demek istiyorsun?
Antigone Ölüyü kaldırmak için bu ele yardım edecek misin?
İsmene Ne. Onu gömecek ve yasağı mı çiğneyeceksin?
Antigone Polineikes benim kardeşimdi, ve senin de, üstelik olmamasını istesen de.
Ama onu hiç terketmeyeceğim ben!
İsmene Ah! Kreon’un yüzüne meydan okumak mı?
Antigone Benim olanı benden koparmaya hakkı yok!
İsmene Şavaşmak için yaratılmamış kadınlar erkeklerle.
Yazık ki güç haktır.
Ve bu yüzden böyle şeylere ve daha kötülerine boyun eğeriz.
Antigone

Git, dilediğini yap! Ben onu gömmeye gidiyorum.
Bu uğurda ölmek ne tatlı. Sevdiği tarafından sevilen biri olarak kalacağım.

Suçumda suçsuz kalacağım, ölene bağlılığım yaşayana bağlılığımdan daha büyük.
Sonsuza dek orada kalacağım.

Git öyleyse, ve tanrıların onur uğruna koydukları yasaları onursuzlaştır.

İsmene Biliyorsun yapmam bunu. Yalnızca savaşamayacak denli zayıfım Devletle.
Antigone Bildir özürlerini. Ben gidiyorum sevdiğim kardeşimin üzerine toprak dökmeye.
İsmene Zavallı kız. Şimdi senin için korkuyorum.
Antigone Korkma benim için. Ama kendin için endişelen
İsmene

Hiç olmazsa ne yaptığını söyleme kimseye.
Gizli tut onu ve ben de gizli tutayım.

Antigone Oh, anlat onu, haykır dünyaya.
Onu söylemenden çok daha fazla nefret edeceğim sessizliğinden.
İsmene Yürek ürpertici işler için ateşten bir yüreğin var.
Antigone En çok hoşnut etmek zorunda olduğumu hoşnut etmem gerektiğini biliyorum.
İsmene Doğru, eğer yapabilirsen. Ama
Antigone Öyleyse başaramayacağım, ama daha önce durmayacağım.
İsmene Böylesine umutsuz bir işe kalkışma.
Antigone

Böyle konuşursan, senden nefret edeceğim, ve ölüler de haklı olarak nefret edecekler.
Söyle deli olduğumu, ve bırak beni deli gibi tehlikeyi göze almaya.
Soysuz bir ölümden daha korkuncu gelmesin başıma.

İsmene

Git öyleyse, eğer gitmek zorundaysan. Ama şundan emin ol —
Yolculuğun budalaca olsa da, sevgilisin sevdiklerine gerçekten.

***  
Kreon

Kenti uğruna silahı elde düşen Eteokles
Gömülecek görkemli bir törenle soylu bir ölümle ölenler arasına katılmak üzere.

Ama sürgünden dönen kardeşi Polineikes için,
Babalarının kentine, onun tanrılarının türbelerine karşı ateş soluyan

Ülkesinin kanına susamış, hepimizi köleliğe düşürmek isteyen o adam için
Buyruk çıkardım onu kimse gömmesin diye
Aslında ardından kimse yas tutmasın diye.

Bırakılmalı düştüğü yerde cesedi kurtlara ve kuşlara yem diye.

***  
Nöbetçi Şey — beden, biri az önce onu gömüp gitmiş.
Kreon Ne demek istiyorsun? Kim bunu göze alabilmiş?
***  
KORO

Yaratılış bir tansıktır.
Ve insan onun başyapıtı.

Güçtür ki fırtınalı Güney Rüzgarının önüne katılıp
Gürüldeyen köpük köpük dalgaların arasından kendine yol açar.

Ve sürer sabanını Yeryüzü üzerinde,
Tüketir tanrıların bu en yaşlısını, ölümsüz olanı, tükenmez olanı.

Çatısı vardır Gökyüzüne karşı,
Kırağının oklarına, Yağmurun mızraklarına karşı.

Evet! Bulur her soruna bir çözüm,
Ama kaçınamadığı tek bir şey vardır — Ölüm.

***  
Nöbetçi 1

Nasıl bir işarettir bu Tanrılardan —
Ruhum hayretten dona kaldı!

Nasıl yadsıyabilirim Antigone olduğunu o kızın?
Oh! Zavallı çocuk, talihsiz Ödipus’un kızı.
Ne demek bu? Kralın yasalarını mı çiğnedin?
Ve böyle aptalca birşeyi yaparken mi yakalandın?

Nöbetçi 2 İşte burada suçlu. Onu gömerken yakaladık bu kızı.
Ama Kreon nerede?
Kreon Söyle bana, onu ilkin nerede ve nasıl buldun?
Nöbetçi Kardeşini gömüyordu.
Kreon Doğru mu?
Nöbetçi Onu yasak cesedi gömerken bulduğumu söyledim. Açık değil mi?
***  
Kreon Sen — yüzü yere dönük olan — bu işi yaptığını kabul ediyor musun, yoksa yadsıyor musun onu?
Antigone Kabul ediyorum. Yadsımıyorum.
Kreon Gerçekten o yasayı çiğnemeyi göze mi aldın?
Antigone

Doğallıkla.

Çünkü buyruğu bana bildiren Zeus değildi.
Ve aşağıdaki insanlar için böyle yasalar buyurmaz Türe.

Ne de senin buyruklarının öylesine güçlü olduklarını,
Ve senin gibi bir ölümlünün
Göklerin yazılmamış ve yanılmaz Yasalarını çiğneyebileceğini düşündüm.

Çünkü yaşamları o yasaların bugünün ya da dünün değil ama tüm zamanlarındır,
Ve ötesindedir doğuşları insanın doğuşunun.

Kimsenin çatık kaşları korkutamasa da beni,
Veremem hesabını Tanrılara onları çiğnemenin.

Ölmeliyim — çok iyi biliyorum (nasıl bilmem bunu?)
Ama zamanımdan önce öleceksem eğer, bunu bir kazanç sayarım.

Çünkü biri benim gibi kötülüklerle kuşatılı yaşıyorsa,
Ölümde ne bulabilir kazançtan başka?

Var mı yaşamımdan başka istediğin başka birşey daha?

Kreon Yok, aslında. Onu alırsam, tüm istediğimi almış olacağım.
Antigone

Niye gecikiyorsun öyleyse? Konuşmanda hoşuma giden hiçbirşey yok.
Ne de benimki seni hoşnut ediyor. Ama olması gerek.

Ve gene de nasıl kazanabilirdim daha büyüğünü onurun,
Kendi kardeşimi gömerek kazandığımdan?

Kreon

Görüşlerini buradaki Thebeslilerin paylaştıkları pek söylenemez.
Utanmıyor musun böyle insanlardan ayrı düşünmekten?

Antigone Hayır. Bir kardeşe sevgide utanılacak birşey olamaz.
Kreon Kreon. Karşıt davada ölen de bir kardeş değil miydi?
Antigone Antigone. Aynı anneden ve aynı babadan bir kardeşti.
Kreon Öyleyse niçin onun görüşünde suçlu olanı kayırıyorsun?
Antigone Ölüler bu konuda seninle anlaşmayacaklar.
Kreon Evet, eğer onu kötü olanla eşit görürsen.
Antigone Ölen kardeşiydi, kölesi değil.
Kreon

Bu ülkeyi yakıp yıkarken.

Oysa öteki onun koruyucusu olarak düştü.

Antigone Gene de Hades’in istemidir bu ayinler.
Kreon Kreon. Ama haklı ve haksız eşit değerde olamazlar.
Antigone Suça, kim bilir, bir erdem denebilir orada.
Kreon Kreon. Ölüm bile nefreti sevgiye dönüştüremez.
Antigone Doğam nefrete katılmak değil ama sevgiye katılmaktır.
   
[SÜRÜYOR]
 
 
 
İdea Yayınevi / Hegel’in Nesnel Tin Dizgesi / Aziz Yardımlı / 2014